Aneksy do ksiąg ludności stałej
Aneksy do ksiąg ludności stałej
aneksy do ksiąg ruchu ludności AP w Siedlcach
Spotkałem się z takimi aneksami już kilkakrotnie sama nazwa na pierwszy rzut oka nic nie mówi, zresztą zbiory te noszą różne nazwy np. „ Dokumenty do ksiąg ludności stałej ” czy „ Aneksy do ksiąg ruchu ludności ”, nie są powszechne ja spotkałem się zaledwie z kilkoma takimi zbiorami. Są to zbiory jak sama nazwa wskazuje związane z księgami ludności, mnie najbardziej zaskoczyła ich zawartość. Dokumenty w nich zgromadzone są poukładane, skatalogowane według numerów posesji (numerów domów). Czyli jeżeli mamy szczęście i znajdziemy w księdze ludności stałej, czy w księdze ruchu ludności osoby, rodziny których poszukujemy znajdziemy wówczas również numer domu w którym w owych czasach mieszkali. Znając ten numer domu zaglądamy do np. „ Dokumentów do ksiąg ludności stałej miasta Przedecza ”, odnajdujemy znany nam już numer domu często z imieniem i nazwiskiem głowy rodziny np. „ Dokumenty na rodzinę Wacława Dylewskiego ” i dopiero wówczas uświadamiamy sobie co ten zbiór naprawdę zawiera. A zawiera wszelkie odpisy, wypisy świadectw chrztów, małżeństw, śmierci, protokołów ustalenia wieku, którymi z różnych powodów np. „ do czynności spisu wojskowego ” dana osoba mieszkająca pod konkretnym numerem domu musiała w ciągu swojego życia okazać się przed urzędem. Czasami bywa tak iż zachowały się same aneksy a księgi ludności stałej gdzieś przepadły. Tak jest w przypadku miasta Węgrowa. W Archiwum Państwowym w Siedlcach zachowało się XII opasłych tomów aneksów. W tym przypadku aneksy zgromadzone są w kopertach zbliżonych do formatu A4 na których naniesione są numery posesji i numery w ramach tej posesji. Jedyna trudność uniemożliwiająca odnalezienie interesujących nas dokumentów to brak ksiąg ludności miasta Węgrowa. Według moje oceny w tym zbiorze znajdują się setki a może nawet tysiące dokumentów rodzin mieszkających w mieście Węgrowie na przełomie XIX i XX wieku.
Ostatnio spotkałem się z aneksami do ksiąg ludności miasta Kraśnika , zbiór co prawda zachował się w postaci szczątkowej ale w jakim porządku, dokumenty konkretnej rodziny znajdują się specjalnie do tego celu przygotowanych okładkach na których naniesiono numer domu, numer strony z księgi ludności, sam tytuł również wszystko wyjaśnia „dokumenty do ksiąg ludności stałej miasta Kraśnika powiatu janowskiego” i na samym dole imię i nazwisko „głowy rodziny”. Całość bardzo dobrze zachowana i uporządkowana szkoda tylko że zespół zachował się tylko w postaci szczątkowej.